اغلب تصور می شود داشتن ایده های خلاق و جذاب خود به خود و به صورت جادویی به وجود می آید و فقط افراد معدود و خاصی از این موهبت بهره مند هستند. اگر شما هم جزو افرادی هستید که بدون تلاش هدفمند، منتظر بروز تفکر خلاق باقی می مانید و اغلب هم در این انتظار دچار سرخوردگی می شوید، این مقاله را تا انتها بخوانید.
تفکر خلاق چگونه در مغز اتفاق می افتد
خبر خوب این است که جمع آوری ایده های خلاقانه یک فرآیند است و خود به خود در مغز اتفاق نمی افتد. ما می توانیم تفکر خلاق را تمرین کنیم تا بتوانید ایده های نو و بهتری تولید کنیم. از سوی دیگر با آماده کردن ذهن خود برای بروز ایده های جدید گاهی در زمان هایی که انتظارش را ندارید ایده های بدیعی به ذهن شما خطور می کند.
تا کنون تحقیقات علمی نتوانسته اند تعیین کنند که در طول فرآیند تفکر خلاق دقیقاً چه اتفاقی در مغز رخ می دهد. زیرا این فرآیند خود از مجموعه ای از فرآیندهای ذهنی مختلف ایجاد شده است. برخلاف باور عموم مردم در طول فرآیند تفکر خلاق هر دو نیم کره مغز فعالیت می نمایند. واقعیت این است که دو نیم کره مغز ما به طور اجتناب ناپذیری به یکدیگر متصل هستند و این فرآیند پردازش اطلاعات متفاوت آن ها است که این دو نیم کره را از یکدیگر متمایز می کند.
سه بخش مغز که برای تفکر خلاق فعال می شوند
در میان تمام رشته های عصبی و مراکز مشخص در مغز، سه قسمت وجود دارند که دانشمندان باور دارند در فرآیند تفکر خلاق شرکت می کنند.
شبکه کنترل توجه به ما کمک می کند که روی یک موضوع یا فعالیت مشخص تمرکز زیادی داشته باشیم. این بخش از مغز هنگامی که روی مسائل پیچیده تمرکز می کنیم یا توجهمان به خواندن یا شنیدن صحبت های کسی جلب می شود، فعال می شود.
شبکه تخیل همان طور که ممکن است حدس زده باشید برای فعالیت هایی نظیر خیالپردازی درباره سناریو های آینده و به خاطر آوردن اتفاقاتی که در گذشته رخ داده است کاربرد دارد. این شبکه عصبی به ما کمک می کند که هنگام تفکر خلاق تصویرهای ذهنی بسازیم.
شبکه انعطاف پذیر توجه نقش مهم نظارت بر آن چه در اطراف ما رخ می دهد و همچنین آن چه در ذهن ما می گذرد را بر عهده دارد. فعالیت این شبکه عصبی به عنوان واسطه دو بخش شبکه تخیل و شبکه کنترل توجه تعریف می شود.
در این تصویر شماتیک از مغز می توانید شبکه کنترل توجه را به رنگ سبز و شبکه تخیل را به رنگ قرمز ببینید. در تحقیقات جدید بیان شده که هنگامی که خلاقیت بروژ پیدا می کند فعالیت شبکه کنترل توجه کاهش پیدا می کند تا به الهام های ما اجازه ظهور بدهد و ایده های نو خلق شوند.
دو اصل کلی خلاقیت و ایده های خلاقانه
- یک ایده چیزی نیست جز ترکیبی جدید از عناصر و ایده های قدیمی.
- توانایی به کاربردن عناصر قدیمی در ترکیب های جدید به طور عمده به توانایی دیدن روابط بستگی دارد.
مورد دوم در فرآیند تفکر خلاقانه اهمیت اساسی دارد اما برای داشتن این مهارت باید ذهنمان را پرورش دهیم و شیوه برقرار نمودن این رابطه ها را بیاموزیم. برای آن که به مغزمان آموزش دهیم ایده های جدید تولید کند ابتدا نیاز است آمادگی هایی ایجاد نماییم.
آماده شدن برای تفکر خلاق و ایجاد ایده های نو
از آن جا که ایده ها از یافتن روابط میان عناصر موجود پدید می آیند، لازم است پیش از برقراری اتصال یک انبار ذهنی از عناصر کاربردی فراهم نماییم. در حالی که اغلب ما به جای کار کردن با برنامه منظم روی جمع آوری عناصر اولیه ذهنی، یک گوشه می نشینیم و آرزو می کنیم تا یک ایده جدید به ما الهام شود.
آماده کردن مغز برای فرآیند ایجاد ارتباطات جدید به صرف وقت و تلاش فراوانی نیاز دارد. ما باید به جمع آوری اطلاعات از محیط اطرافمان عادت کنیم تا مغز بتواند با این اطلاعات کار کند. توصیه می شود یک دفتر یادداشت روزانه تهیه کنید و در آن درباره هر موضوعی که نظرتان را جلب کرده بنویسید.
نظرات ارزشمند شما